صفی الله همدرد؛ حمیدرضا فلاحی؛ حسین حمامی؛ حسین صحابی
چکیده
تاکنون احتمال خسارت علف‌کش هالوکسیفوپآرمتیلاستر (سوپرگالانت) بر گیاه زعفران بهخوبی مورد بررسی قرار نگرفته است. در این تحقیق گلدانی، اثر مقادیر کاهش یافته علف‌کش سوپرگالانت (صفر، 20، 40، 60 ، 80 و 100 درصد مقدار توصیه شده) و کاربرد مواد افزودنی (روغن گیاهی منداب، روغن معدنی سیتوگیت و عدم کاربرد روغن) در قالب آزمایش فاکتوریل بر ...
بیشتر
تاکنون احتمال خسارت علف‌کش هالوکسیفوپآرمتیلاستر (سوپرگالانت) بر گیاه زعفران بهخوبی مورد بررسی قرار نگرفته است. در این تحقیق گلدانی، اثر مقادیر کاهش یافته علف‌کش سوپرگالانت (صفر، 20، 40، 60 ، 80 و 100 درصد مقدار توصیه شده) و کاربرد مواد افزودنی (روغن گیاهی منداب، روغن معدنی سیتوگیت و عدم کاربرد روغن) در قالب آزمایش فاکتوریل بر مبنای طرح پایة بلوک‌های کامل تصادفی بر رشد و گلدهی زعفران بررسی شد. اثر فاکتورهای آزمایشی بر کارایی کوانتومی فتوسیستم دو (Fv/Fm) معنی‌دار نبود. فاکتورهای آزمایشی اثر معنیداری بر طول و تعداد برگ گیاه نداشتند، ولی مصرف علف‌کش و مواد افزودنی وزن خشک برگ را کاهش داد. بیشترین تعداد بنه‌های ریز و تعداد کل بنه‌های دختری در تیمار شاهد و کم‌ترین تعداد آن در شرایط کاربرد روغن منداب بدون علف‌کش و نیز کاربرد سیتوگیت در غلظت 20 درصد علف‌کش بدست آمد. بیشترین تعداد بنه‌های دختری درشت، در تیمارهای کاربرد سیتوگیت در غلظت 20 و 40 درصد علف‌کش (25 بنه در مترمربع)، مصرف روغن منداب در غلظت 40 درصد علف‌کش (6/16 بنه در مترمربع) و سپس در تیمار عدم مصرف مادة افزودنی در غلظت 40 درصد علف‌کش (3/8 بنه در مترمربع) بدست آمد و در سایر تیمارهای ترکیبی بنة درشت مشاهده نشد. نتایج مشابهی نیز برای عملکرد بنه‌های درشت مشاهده شد و از این رو گلدهی نیز فقط در تیمارهای مورد اشاره ثبت گردید. مصرف علف‌کش و روغن‌های همراه، میانگین وزن بنه‌های دختری اصلی را بطور معنیداری و نسبت وزنی بین اندام‌های زیرزمینی (بنه) به اندام هوایی (برگ) را بطور نسبی بهبود بخشید. در مجموع، استفاده از علف‌کش و مواد افزودنی باعث کاهش تعداد بنه‌های دختری ریز و افزایش تسهیم مواد به سمت بنه‌های دختری شد و بر کارایی فتوسنتزی گیاه اثر بازدارنده اعمال نکرد. جهت درک کامل پاسخ زعفران به فاکتورهای آزمایشی جهت ارایه توصیه مدیریتی، اجرای تحقیقات میدانی در محیط طبیعی ضروری است.
سینا فرش چین
چکیده
دانش بومی مجموعه‌ای از مهارت‌هاست که برپایه تجربه، مشاهده و تطبیق شرایط محیطی شکل گرفته‌است و بعنوان یکی از اندوخته‌های ملموس کشاورزان مورد استفاده بوده‌است. هدف این مطالعه، ارزیابی اقدامات کشاورزان دشت نیشابور با تمرکز بر کشت زعفران بعنوان راهکاری اکولوژیکی برخواسته از دانش بومی، به‌منظور کاهش تبعات تغییراقلیم بر کشاورزی، ...
بیشتر
دانش بومی مجموعه‌ای از مهارت‌هاست که برپایه تجربه، مشاهده و تطبیق شرایط محیطی شکل گرفته‌است و بعنوان یکی از اندوخته‌های ملموس کشاورزان مورد استفاده بوده‌است. هدف این مطالعه، ارزیابی اقدامات کشاورزان دشت نیشابور با تمرکز بر کشت زعفران بعنوان راهکاری اکولوژیکی برخواسته از دانش بومی، به‌منظور کاهش تبعات تغییراقلیم بر کشاورزی، می‌باشد. ازین‌رو بهره‌گیری از الگوهای پایدار اگرواکولوژیکی در بوم نظام‌های کشاورزی نیشابور بر اساس اطلاعات جمع آوری‌شده از 100 کشاورز، مورد ارزیابی کمّی قرارگرفت. راهکارهای مدیریتی کشاورزان حاصل از نتایج جمع‌آوری شده از پرسشنامه‌ها در چهارگروه راهکارهای سازگاری/ تخفیف اثرات تغییراقلیم بر اساس دستورالعمل ارائه‌شده توسط هیئت بین‌دولتی تغییراقلیم، شامل راهکارهای برخواسته از دانش بومی و روش‌های علمی در جهت افزایش محتوی ماده آلی خاک، کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای، افزایش تنوع زیستی، افزایش ظرفیت نگهداری آب در خاک و استفاده بهتر از آب موجود با استفاده از آزمون کای‌مربع مقایسه آماری شد و همبستگی متغیرهای وابسته، توسط آزمون همبستگی اسپیرمن مورد سنجش قرارگرفت. نتایج نشان‌داد که کشاورزان، تغییر الگوی کشت به‌سمت کشت زعفران، کشت مخلوط زعفران و پسته، کاهش مصرف نهاده‌های شیمیایی و بازگرداندن بقایای گیاهی به خاک را، در مدیریت زراعی خود اعمال می‌کنند. علاوه‌بر زعفران‌کاران قدیمی، 21% کشاورزان کشت زعفران را جایگزین محصولات قبلی نموده‌اند. افزایش عملکرد سامانه‌های کشت مخلوط زعفران بر اساس نتایج آزمون کای‌مربع درسطح 5% معنی‌دار بود. بطورکلی می‌توان نتیجه‌گرفت که با تمرکز بر دانش بومی بوم‌سازگار و تلفیق با علوم جدید و همچنین تغییر الگوی کشت بسمت گیاهان چندساله مناسب شرایط اکولوژیکی منطقه مانند زعفران، می‌توان گام‌های مثبتی درجهت کاهش اثرات تغییراقلیم برداشت.
علی عابدین زاده؛ احمد قنبری؛ محمدرضا اصغری پور؛ علیرضا سیروس مهر؛ احمد احمدیان
چکیده
این پژوهش عملکرد کمی و کیفی زیره سبز و کنجد را پس از برداشت زعفران بررسی می‌کند. آزمایش به‌صورت طرح اسپلیت پلات در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در تربت حیدریه و زاوه طی سال زراعی 1402-1401 انجام شد. تیمارها شامل دو سطح کاربری پیشین زمین (آیش 5 ساله و مزارع پس از برداشت زعفران) به‌عنوان کرت اصلی و دو گونه گیاهی (کنجد و زیره سبز) به‌عنوان ...
بیشتر
این پژوهش عملکرد کمی و کیفی زیره سبز و کنجد را پس از برداشت زعفران بررسی می‌کند. آزمایش به‌صورت طرح اسپلیت پلات در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در تربت حیدریه و زاوه طی سال زراعی 1402-1401 انجام شد. تیمارها شامل دو سطح کاربری پیشین زمین (آیش 5 ساله و مزارع پس از برداشت زعفران) به‌عنوان کرت اصلی و دو گونه گیاهی (کنجد و زیره سبز) به‌عنوان کرت فرعی بودند. صفات ارزیابی‌شده شامل ویژگی‌های خاک، عملکرد و اجزای عملکرد و ارزیابی اقتصادی گیاهان بود. نتایج نشان داد که زیره سبز در مزارع پس از زعفران عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیکی بالاتری نسبت به مزارع آیش داشت، که منجر به افزایش سود اقتصادی برای کشاورزان شد. در گیاه زیره، مزارع پس از برداشت زعفران در مقایسه با مزارع پس از آیش، افزایش‌های قابل توجهی در صفات مختلف نشان دادند، از جمله افزایش ۲۰٫۵۱ درصدی در ارتفاع بوته، افزایش ۷٫۵ درصدی در تعداد چتر در هر بوته، افزایش ۹٫۹۷ درصدی در تعداد بذر در هر چتر، افزایش ۱۷٫۸۱ درصدی در تعداد بذر در هر بوته، افزایش ۱۵٫۷۵ درصدی در عملکرد دانه و افزایش ۱۸٫۷۱ درصدی در عملکرد بیولوژیکی. در مقابل، شاخص برداشت 46/2 درصد کاهش یافت. همچنین، در تمامی صفات مورد بررسی، خصوصیات رشدی گیاهان زیره سبز و کنجد افزایش معناداری داشت. یافته‌ها بر اهمیت انتخاب تناوب زراعی با زعفران برای بهبود عملکرد محصولات و افزایش درآمد کشاورزان در مناطق زعفران‌خیز تأکید دارد.